Zeynep Candan Aktaş

SABİT GETİRİLİ MENKUL KIYMETLERE YATIRIM

26/01/2021

Öncelikle sabit getirili menkul kıymet ne demek, ona bir bakalım. Sabit getirili menkul kıymetler; hangi vadede ne kadar getiri sağlayacağı, alım anında belli olan varlıklardır. Örneğin devlet tahvilleri, hazine bonoları, banka bonoları, kira sertifikaları, özel sektör tahvilleri, varlığa dayalı menkul kıymetler, ipoteğe dayalı menkul kıymetler, Eurobondlar (Döviz cinsinden borçlanma araçları) sabit getirili menkul kıymetlerden bazılarıdır. Buradan da anlaşılacağı gibi sabit getirili menkul kıymetlerin arkasında bir borçlanma durumu vardır. Sabit getirili menkul kıymetleri ihraç edenler piyasadan topladıkları para karşılığında, bu menkul kıymetleri ihraç ederler. Yani borçları karşılığında sabit getirili menkul kıymet dediğimiz ve borcu temsil eden bu kıymetli kağıtları piyasaya verirler. Hatta karşılığında bir menkul kıymet olmasa da TL, döviz ve altın cinsinden mevduat, katılma hesabı, ters repo ve Takasbank Para Piyasasında değerlendirilen paralar ve onların getirilerini sabit getirili varlıklar olarak değerlendirebiliriz. Bu tür yatırımların hepsinde belirlenen dönem sonunda elimize ne kadar para geçeceğini bu varlıkları satın aldığımızda biliriz.

Görüldüğü gibi sabit getirili menkul kıymetler bir borç olarak karşılığı ihraç edilir ve borçlanma araçları olarak anılır. Borçlanma vadesi bir yıldan uzun ise karşılığında ihraç edilen menkul kıymet tahvil adını alırken, bir yıldan kısa vadeliler bono olarak adlandırılır. Bankaların bir yıldan kısa vadeli olarak ihraç ettiği borçlanma araçlarına finansman bonosu adı verilir. Bireysel Emeklilik sistemindeki bütün fonlar sabit getirili menkul kıymetlere içtüzüklerinin izin verdiği ölçüde yatırım yapabilir. Ama bazı fonlar özellikle sabit getirili menkul kıymetlere yatırım yapar.

Peki, bu tür varlıkları portföyünde ağırlıklı olarak tutan fonlar hangileridir?

-Kamu Borçlanma Araçları Fonları: Portföyünde en az %80 oranında kamu tarafından ihraç edilmiş iç ve dış borçlanma araçları bulunan fonlardır. Portföyündeki varlıkların vadesine göre uzun vadeli, orta vadeli veya kısa vadeli olarak da sınıflandırılabilir. Örneğin Uzun Vadeli Kamu İç Borçlanma Araçları Fonları gibi.

-Kamu İç Borçlanma Araçları Fonları: Portföyünde en az %80 oranında TL bazında ihraç edilmiş devlet tahvili ve hazine bonosu bulunan fonlardır.

-Özel Sektör Borçlanma Araçları Fonları: Portföyünde en az %80 oranında özel sektör şirketleri tarafından ihraç edilen tahvil ve bonolar ile bankalar tarafından ihraç edilen finansman bonoları bulunan fonlardır.

-Kamu Dış Borçlanma Araçları Fonları: Portföyünde en az %80 oranında kamu tarafından döviz bazında ihraç edilen tahvil ve bonolar (Eurobond) bulunan fonlardır.

-Kira Sertifikası Fonları: Portföyünde en az %80 oranında kamu veya özel sektör tarafından ihraç edilmiş kira sertifikaları bulunmalı. Bu fonlardaki kira sertifikalarının getirisi faiz değil, kar payıdır.

-Para Piyasası Fonları: Portföyünde en az %80 oranında en fazla 184 gün vadeli ve günlük ağırlıklı ortalama vadesi 45 gün olan borçlanma araçları bulunan fonlardır.

-Kısa Vadeli borçlanma Araçları Fonları: Portföyünde yer alan borçlanma araçlarının ağırlıklı ortalama vadesi 25-90 gün olmalıdır.

-Diğer Borçlanma Araçları Fonları: Portföyündeki borçlanma araçlarının vadesi ve kamu-özel, yerli-yabancı para cinsinden olması farketmeksizin borçlanma araçlarına yatırım yapan fonlardır.

-Standart Fonlar: Portföyünün en az %60’ı TL bazında kamu borçlanma araçlarından oluşmalı.

-OKS Standart Fonlar: Portföyünde en az %50 oranında TL bazında kamu borçlanma araçları bulunmalı.

-OKS Başlangıç Fonları: Portföyünde en az %60 oranında mevduat ve katılma hesabı ve en az %20 oranında TL bazında kamu borçlanma araçları bulunmalıdır.

-Devlet Katkısı Fonları: Faizli/Faizsiz olup olmamasına göre portföyünün en az %70'i ile kamu tarafından ihraç edilen Türk Lirası cinsinden kamu borçlanma araçlarına yatırım yapmak zorundadırlar.